6 ECTS credits
173 u studietijd
Aanbieding 1 met studiegidsnummer 4023500FNR voor alle studenten in het 1e semester met een gespecialiseerd master niveau.
In dit vak werken we jaarlijks rond een actueel ‘cultureel vraagstuk’, met andere woorden een polemisch en binnen de cultuursector (en de maatschappij) brandend actueel thema. Vertrekkend vanuit de praktijk, bekijken we dit vraagstuk vanuit verschillende perspectieven. Tegelijk hebben we ook oog voor de achterliggende theoretische kaders, om zo tot diepere inzichten te komen over cultuur en samenleving.
Het uitgangspunt is dat cultuur zich niet in een vacuüm ontwikkelt maar steeds in wisselwerking met de samenleving. De vragen die ons daarbij interesseren, zijn:
hoe verloopt die wisselwerking?
wélke cultuuruitingen krijgen op een zeker ogenblik aandacht en welke niet?
hoe gaan culturele en maatschappelijke actoren, maar ook beleidsmakers daarmee om?
en welke rol spelen media daarbij?
We beperken ons bovendien niet louter tot het analyseren, maar denken ook na over de rol die de communicatiewetenschapper zou kunnen opnemen bij het doordenken en zelfs remediëren van het vraagstuk.
Om het culturele vraagstuk en de dynamiek met de samenleving te begrijpen, hebben we ten eerste nood aan theoretische inzichten uit de sociologie, de filosofie en de communicatiewetenschappen, die we o.a. vinden bij Max Weber, John Dewey, Pierre Bourdieu, Jean Baudrillard, Don Slater, Kevin Hetherington, Zygmunt Bauman, Ziauddin Sardar, Bambi Ceuppens, Anthony Appiah, Sarah Ahmed … Ook slaan we bruggen naar de bredere cultuurwetenschappen (geschiedenis, kunstwetenschappen en erfgoedstudies).
Ten tweede bestuderen we het cultuurlandschap waarbinnen het vraagstuk zich afspeelt door de voornaamste culturele actoren en beleidsmakers in kaart te brengen. Ten derde bekijken we de rol die media spelen bij het creëren, bestendigen of blootleggen van het culturele vraagstuk.
Voorbeelden van een cultureel vraagstuk:
- De witte cultuurinstelling: wat is de invloed van een internationale beweging zoals Black Lives Matter op de ‘identiteit’ van een cultuurhuis in Vlaanderen?
- De reproductie van maatschappelijke ongelijkheid in cultuurinstellingen: wat is de invloed van de pandemie op deze situatie?
- Collecties in museumdepots bestaan (historisch gezien) voor bijna 100% uit werk van mannelijke, witte kunstenaars. Verandert deze situatie nu de (internationale) aandacht voor LGBTQI+ in de samenleving toeneemt?
- Behoorlijk wat kunstenaars en cultuurwerkers werken in Vlaanderen al sinds een 10-tal jaar samen met welzijnswerkers aan projecten en programma’s ter ondersteuning van mensen met psychische problemen en/of dementie (en hun mantelzorgers). Wat zijn de effecten, en wat blijven de blinde vlekken?
De opleiding communicatiewetenschappen legt in de eerste jaren de nadruk op media-vakken. In de master blijft deze focus behouden maar in het profiel ‘Media en Cultuur’ krijgt de component ‘cultuur’ meer gewicht. Vandaar dat we het als vakgroep essentieel vinden om een vak in te richten, dat zich uitdrukkelijk op deze pijler richt. De ervaring leert dat studenten communicatiewetenschappen doorgaans een beperkte kennis hebben over wat er zich afspeelt in de culturele wereld. Nochtans is het een maatschappelijk domein waar ze na het afstuderen vaak terecht komen. Met het vak ‘Culturele vraagstukken’ voorzien we in een stevige introductie over dit domein. Gezien de beperkte voorkennis van de studenten, én de ambitie om hen zowel te laten proeven van inzichten uit de academische als de praktijkwereld, kiezen we voor de methodiek van het ‘vraagstuk’. Aan de hand van een actueel cultureel vraagstuk laten we studenten kennismaken met uiteenlopende facetten van de culturele wereld, met de ambitie inzicht en analyse te geven over theorie, beleid, praktijk, management.
De beoordeling bestaat uit volgende opdrachtcategorieën:
Examen Mondeling bepaalt 60% van het eindcijfer
Examen Praktijk bepaalt 30% van het eindcijfer
Examen Andere bepaalt 10% van het eindcijfer
Binnen de categorie Examen Mondeling dient men volgende opdrachten af te werken:
Binnen de categorie Examen Praktijk dient men volgende opdrachten af te werken:
Binnen de categorie Examen Andere dient men volgende opdrachten af te werken:
Bij de beoordeling zijn enkele componenten van belang: interactie tijdens de hoorcolleges, de tussentijdse opdracht én het mondelinge examen.
Deze aanbieding maakt deel uit van de volgende studieplannen:
Master in de communicatiewetenschappen: media & cultuur
Master in de communicatiewetenschappen: media, journalistiek en politiek