3 ECTS credits
90 u studietijd

Aanbieding 1 met studiegidsnummer 1001812ANR voor alle studenten in het 2e semester met een inleidend bachelor niveau.

Semester
2e semester
Inschrijving onder examencontract
Niet mogelijk
Beoordelingsvoet
Beoordeling (0 tot 20)
2e zittijd mogelijk
Ja
Onderwijstaal
Nederlands
Faculteit
Faculteit Wetenschappen en Bio-ingenieurswetensch.
Verantwoordelijke vakgroep
Geografie
Onderwijsteam
Frank Canters (titularis)
Onderdelen en contacturen
0 contacturen Exam
13 contacturen Lecture
13 contacturen Practical exercises
15 contacturen Self study
Inhoud

In de inleiding van de cursus wordt aandacht besteed aan het cartografisch communicatieproces en aan algemene principes van cartografisch ontwerp. Essentiële begrippen als kaartschaal, generalisatie en symbolisatie worden geïntroduceerd.

Het tweede deel omvat een bondig overzicht van de geschiedenis van de cartografie, met nadruk op de ontwikkeling van de cartografie in Europa, de Zuidelijke en Noordelijke Nederlanden en België.

Deel drie van de cursus focust op thematische cartografie, met specifieke aandacht voor het ontwerp van choropleetkaarten en het gebruik van kleur. Aan dit deel van de cursus is een practicum thematische cartografie gekoppeld waarin de studenten aanleren om een geschikte cartografische voorstellingswijze te kiezen om een ruimtelijke fenomeen in kaart te brengen, en gebruik makend van cartografische software een afgewerkt kaartproduct te genereren.

 

  1. Inleiding

a. Wat is cartografie? Wat is een cartografische voorstelling?

b. Het cartografisch communicatieproces

c. Algemene principes van cartografisch ontwerp

d. Schaal en schaalreductie

  1. Geschiedenis van de cartografie

a. Diverse benaderingen

b. Prehistorische en “primitieve” cartografie

c. Cartografie in de Oudheid

d. Cartografie in de Middeleeuwen

e. De Renaissance in de Westerse cartografie

f. De Gouden Eeuw in de Noordelijke Nederlanden

g. De nieuwe cartografie in Frankrijk

f. Grootschalige kartering van het Belgisch grondgebied

  1. Klassendefinitie in de thematische cartografie

a. Gelijke intervallen en kwantielenmethode

b. Classificatie op basis van gemiddelde en standaardafwijking

c. Op clustering gebaseerde methoden

d. De “optimale” classificatiemethode

e. Enkele aandachtspunten

  1. Kleurwaarneming en gebruik van kleur

a. Het electromagnetisch spectrum

b. Dimensies van kleur

c. Theorieën rond kleurwaarneming

d. Additieve versus subtractieve kleurvorming

e. Het Munsell kleurmodel

Studiemateriaal
Digitaal cursusmateriaal (Vereist) : Syllabus hoorcollege
Praktisch cursusmateriaal (Vereist) : Handleiding gebruikte software (ArcGIS)
Digitaal cursusmateriaal (Vereist) : Additionele teksten Cartografie
Handboek (Aanbevolen) : Cartography, Visualization of Spatial Data, chapter 3: Map characteristics, Kraak, M.J. and F.J. Ormeling, 3de, Pearson Education Ltd, 9780273722793, 2009
Handboek (Aanbevolen) : Elements of Cartography, chapter 2: Nature of cartography, chapter 3: History of cartography, chapter 18: Cartographic design, Robinson, A.H., J.L. Morrison, P.C. Muehrcke, A.J. Kimerling and S.C. Guptill, 6de, BIB, 9780471555797, 1995
Handboek (Aanbevolen) : Thematic Cartography and Geovisualization, chapter 4: Data classification, chapter 10: Principles of color, chapter 12: Cartographic design, chapter 14: Choropleth mapping, chapter 17: Proportional symbol and dot mapping, Slocum, T.A., McMaster, R.B., Kessler, F.C. and Howard, H.H., 3de, Upper Saddle River, NJ, 9781292040677, 2013
Digitaal cursusmateriaal (Aanbevolen) : Verwijzingen naar aan de cursus gerelateerde weblinks, Canvas
Bijkomende info

Niets te vermelden

Leerresultaten

Algemene competenties

Na het volgen van dit opleidingsonderdeel dient de student:

  • inzicht te hebben verworven in de belangrijkste stappen van het cartografisch communicatieproces (generalisatie, symbolisatie, interpretatie);
  • kennis te hebben van de belangrijkste ontwikkelingen in de geschiedenis van de cartografie, van de klassieke oudheid tot op heden;
  • kritisch te kunnen reflecteren over de rol van de cartografie in de samenleving, zowel in het verleden als vandaag;
  • kennis te hebben van de basisprincipes van het cartografisch ontwerp (alternatieve voorstellingswijzen, classificatiemethoden, kleurkeuze, opmaak legende en lay-out);
  • zelfstandig een geschikte voorstellingswijze en kaartontwerp te kunnen definiëren om een geografisch fenomeen op efficiente wijze in kaart te brengen;
  • over de nodige vaardigheden te beschikken om aan de hand van cartografische software een afgewerkt kaartproduct te genereren;

Beoordelingsinformatie

De beoordeling bestaat uit volgende opdrachtcategorieën:
Examen Mondeling bepaalt 50% van het eindcijfer

WPO Praktijkopdracht bepaalt 50% van het eindcijfer

Binnen de categorie Examen Mondeling dient men volgende opdrachten af te werken:

  • Examen mondeling met een wegingsfactor 1 en aldus 50% van het totale eindcijfer.

    Toelichting: Bevraging van de theorie uit hoorcollege en WPO

Binnen de categorie WPO Praktijkopdracht dient men volgende opdrachten af te werken:

  • WPO praktijkopdracht met een wegingsfactor 1 en aldus 50% van het totale eindcijfer.

    Toelichting: Laboproef cartografisch ontwerp

Aanvullende info mbt evaluatie

Hoorcollege (inclusief zelfstudie): mondeling examen met schriftelijke voorbereiding
WPO praktijkopdracht thematische cartografie: praktische proef kaartontwerp in computerlabo


Berekening examencijfer:
50% mondeling examen theorie (inclusief zelfstudie) + 50% praktijkopdracht thematische cartografie

Deelcijfers voor het mondeling examen of de praktijkopdracht worden, indien de student minstens de helft van de punten behaalt op het betreffende deel, overgedragen naar de tweede zittijd en naar het eerstkomende academiejaar.

De student kan afstand doen van zijn deelcijfer voor het mondeling examen of de praktijkopdracht, mits hij dit per e-mail meldt aan de titularis en assistent uiterlijk op 15/8 (2e zittijd) of 1/10 (geen overdracht naar het volgende academiejaar).

Eenmaal de student gemeld heeft afstand te doen van zijn deelcijfer, verliest hij het deelcijfer onherroepelijk.

Toegestane onvoldoende
Kijk in het aanvullend OER van je faculteit na of een toegestane onvoldoende mogelijk is voor dit opleidingsonderdeel.

Academische context

Deze aanbieding maakt deel uit van de volgende studieplannen:
Bachelor in de politieke wetenschappen en de sociologie: - afstudeerrichting sociologie, minor sociale geografie
Schakelprogramma Master of Science in de stedenbouw en de ruimtelijke planning: Standaard traject