Kwalitatieve methoden

6 ECTS credits
150 u studietijd

Aanbieding 1 met studiegidsnummer 1019955ANR voor alle studenten in het 1e semester met een inleidend bachelor niveau.

Semester

1e semester

Inschrijving onder examencontract

Niet mogelijk

Beoordelingsvoet

Beoordeling (0 tot 20)

2e zittijd mogelijk

Inschrijvingsvereisten

Studenten die dit opleidingsonderdeel opnemen, moeten minstens 30 ECTS-credits op bachelorniveau behaald hebben. Studenten sociologie moeten ook geslaagd zijn voor 'Werkcollege sociologie en wetenschapsmethodologie (LO I)' en studenten communicatiewetenschappen moeten ook geslaagd zijn voor 'Onderzoeksmethodologie'. Studenten die ingeschreven zijn voor een verkort traject sociologie of communicatiewetenschappen kunnen dit opleidingsonderdeel opnemen.

Onderwijstaal

Nederlands

Faculteit

Faculteit Sociale Wetensch & SolvayBusinessSchool

Verantwoordelijke vakgroep

Communicatiewetenschappen

Onderwijsteam

Laura Emery
Michael Pakvis
An Jacobs (titularis)

Onderdelen en contacturen

0 contacturen Exam
26 contacturen Lecture
8 contacturen Practical exercises
116 contacturen Self study

Inhoud

De cursus omvat hoorcolleges (HOC) en oefening met seminaries (WPO).

De hoorcolleges bestaan uit verschillende onderdelen, nodig voor de ontwikkeling van de kennis en vaardigheden om goed kwalitatief onderzoek uit te voeren. Hieronder vallen de epistemologie en de waarde of grenzen van kwalitatief onderzoek.
Daarnaast worden ook de belangrijkste theoretische stromingen binnen het Kwalitatief Interpretatief onderzoeksparadigma besproken, onderzoeksvoorbereiding (e.g selectie), data analyse, de bespreking van de meest gebruikte methoden voor dataverzameling: wat zeggen mensen over hun houdingen, overtuigingen, gedrag (vb. diepte-interview en focusgroep interview), doen (vb. observatie) en voelen/maken (vb. projectieve techieken en ‘probes’), rapportage.

Geïntegreerd met het hoorcollege wordt het WPO ingericht, waarin via verschillende oefeningen iteratief gewerkt wordt naar een kritische reflectie op de verschillende aangeboden aspecten van kwalitatief onderzoek (dataverzameling, analyse en rapportage). De gedetailleerde taakopgave wordt als een afzonderlijk document beschikbaar gesteld op Canvas bij aanvang van de lessen.

Studiemateriaal

Handboek (Vereist) : Handboek kwalitatieve onderzoeksmethoden, Mortelmans, D., 4de druk, Acco, 9789463799072, 2020
Digitaal cursusmateriaal (Vereist) : PowerPoint-slides, Canvas

Bijkomende info

De hoorcolleges zijn mede gebaseerd op een handboek, met name:
Mortelmans, Dimitri (2020) Handboek kwalitatieve onderzoeksmethoden. Leuven: ACCO.

Daarnaast worden de hoorcolleges ondersteund door PowerPoint-slides, die een ruwe structuur van de lessen weergeven. Deze dienen bij voorkeur aangevuld te worden met eigen lesnota's. De slides worden ter beschikking gesteld via Canvas. De slides en eigen nota’s maken ook deel uit van de leerstof.

De taak - bestaande uit subtaken - wordt uitgelegd in de eerste les, en de planning en verwachtingen worden opgenomen in een brochure die verspreid wordt via Canvas.

Toelichting werkvormberekening

Hoorcollege (HOC): collectieve contactmomenten waarop de docent de leerinhouden behandelt
Werkvormen en praktische oefeningen (WPO): collectieve en individuele contactmomenten waarop de student onder begeleiding met de leerinhouden aan de slag gaat
Zelfwerk en –studie (ZELF): contactonafhankelijke activiteiten

Onderstaande werkvormberekening is indicatief en geeft een aanduiding van de te verwachten studiebelasting.

DAGSTUDENTEN EN WERKSTUDENTEN (zelfde lesmoment, overdag)

HOC: 26 uur (13 x 2 uur)

intractieve hoorcolleges met inbegrip van feedback op de in te leveren oefeningen

WPO: 8 uur (WPO sessies buiten deze geïntegreerd in HOC)

introductieles voor de start van het WPO zodat studenten zich in groepen kunnen opdelen: 2 uur

subtaak kwalitatieve onderzoeksvraag: deze opdracht wordt in het HOC mee opgenomen
subtaak open coderen: 2 uur
subtaak axiaal coderen en selectief coderen): 2 uur
subtaak diepte interview uitvoeren en transcriptie: 2 uur
subtaak focusgroep: deze opdracht is onderdeel van HOC
subtaak observatie, fieldnotes en rapportage: deze opdracht wordt gegeven in het HOC, alsook een voorbeeld van rapportage componenten

ZELF: 116 uur

wekelijks reflectieverslag in onderzoekslogboek van groep op Canvas: 7, 5 uur (13 x 30 min)
verschillende subtaken: 43,5 uur
subtaak onderzoeksvraag: 2 uur
- bedenken van goede kwalitatieve onderzoeksvragen: 1,5 uur
- verbeteren na feedback op de onderzoeksvragen: 0,5 uur
subtaak open coderen: 5 uur
- doornemen van transcript: 1 uur
- voorbereiding WPO sessie open coderen: 1 uur
- afwerken open codering: 2 uur
- verwerken feedback open codering: 1 uur
subtaak peer review axiaal en selectief coderingsoefening andere groep): 4 uur
- doornemen van de codeboom en model, narratieve beschrijving van model: 1 uur
- bediscussiëren en rapporteren van plus en minpunten, vergelijken met eigen methode: 1 uur
- na feedback verwerken van opmerkingen en eigen axiale en selectieve codering: 2 uur
subtaak diepte interview uitvoeren en transcriptie: 21,5 uur
- recruteren van een respondent: 8 uur
- voorbereiden/leren topiclijst: 1 uur
- uitvoeren van interview: 3 uur
- notities na interview, digitaliseren van informed consent en ander extra materiaal: 30 min
- transcriberen van interview: 8 uur
- verwerken van feedback op transcriptie: 1 uur
subtaak focusgroep: 4 u
- doornemen van topiclijst, voorbereidende activeiteiten 1u
- uitvoeren van focusgroep 2u
- obeservatieverslag/hoofdpuntenrapport 1 u
subtaak observatie, fieldnotes en rapportage: 7 uur
- doornemen observatieprotocol en selectie observatie start en stop punt: 30 min
- uitvoeren van observatie: 1 uur
- net maken van veldnotities, foto’s, schetsen: 2 uur
- integreren in de groep van veldnotities in groepsrapportage: 2 uur
- feedback verwerken op de observatie: 1,5 uur
doornemen van het handboek, slides en notities
- aantal te verwerken hoofdstukken: 52 uur (13 x 4 uur)
- herhalen van de hoofdstukken 13 uur (13 x 1 uur)

Leerresultaten

Algemene competenties

Dit studiedeel draagt bij aan volgende algemene leerresultaten van de bachelor communicatiewetenschappen en sociologie.
De studenten:

hebben inzicht in de positie en onderlinge relatie van de diverse paradigma’s, de voornaamste theoretische stromingen, concepten en onderzoekstradities binnen het vakgebied en dit steeds in verhouding tot andere theorievorming, methoden, concepten en modellen in andere disciplines (interdisciplinariteit).
hebben kennis over en inzicht in de in het veld toepasbare onderzoeksmethoden.
kunnen een eigen wetenschappelijk onderbouwd oordeel ontwikkelen en hierbij in de geest van het vrije onderzoek - dat is vanuit een open, kritisch-constructieve en a-dogmatische houding - handelen. Zij gaan hierbij niet op zoek naar 'ultieme waarheden', maar spelen vanuit een open houding in op wetenschappelijke debatten en de relatieve onzekerheid van inzichten.
reflecteren over de eigen positie als wetenschapper, duiden de eigen aannames en identificeren en expliciteren kritisch eigen vooronderstellingen.
geven blijk van een eerlijke attitude, ethische houding en geëngageerde ingesteldheid wat toelaat een relevante bijdrage te leveren aan actuele wetenschappelijke en maatschappelijke debatten.
beschikken over het vermogen om informatie, bestaande inzichten en eigen onderzoeksbevindingen te communiceren aan diverse doelgroepen en dit zowel schriftelijk, mondeling en via de nodige multimediale ondersteuning.
ontwikkelen een attitude van luisterbereidheid en respect voor elkaar om op basis van wetenschappelijk en empirisch onderbouwde argumenten discussies aan te gaan.
kunnen begeleid zelfstandig, creatief, kritisch en ondernemend leren en handelen.
passen kennis van en inzicht in de diverse aangereikte onderzoeksmethoden en –technieken onder begeleiding toe op een algemeen en beginnend niveau.

De studenten zijn in staat om een sociaal wetenschappelijk onderzoek op te zetten en te volbrengen geïnspireerd door, in het kader van of naar analogie met bestaande onderzoeken

Beoordelingsinformatie

De beoordeling bestaat uit volgende opdrachtcategorieën:
Examen Mondeling bepaalt 50% van het eindcijfer

Examen Praktijk bepaalt 50% van het eindcijfer

Binnen de categorie Examen Mondeling dient men volgende opdrachten af te werken:

Mondeling Examen_Theorie met een wegingsfactor 50 en aldus 50% van het totale eindcijfer.

Binnen de categorie Examen Praktijk dient men volgende opdrachten af te werken:

Evaluatie Taak met een wegingsfactor 50 en aldus 50% van het totale eindcijfer.

Toelichting: Inbreng in seminaries en het samenbrengen van de uitgevoerde oefening in een paper. Bij de scoring voor dit onderdeel wordt er gekeken naar het eindresultaat en de verbetering in inzicht/incorporatie van de tussentijdse groepsfeedback na elke deelopdracht (formatieve evaluatie)

Aanvullende info mbt evaluatie

De beoordeling van deze cursus omvat twee facetten.

WPO: Inbreng in seminaries en uitvoering van de oefeningen.
HOC: Mondeling examen met vragen op basis van het handboek, PowerPoint-slides en eigen nota’s van de lessen, aangevuld met eventuele gastlezingen. Het examen peilt zowel naar kennis als naar inzicht.

Regeling voor tweede zittijd:

De puntenverdeling (HOC + WPO) blijft hetzelfde.

Voor de studenten die het opleidingsonderdeel op basis van hun totaalcijfer (taak + mondeling examen) opnieuw dienen af te leggen in tweede zittijd (<10), gelden volgende afspraken:

Indien onvoldoende voor taak (kleiner dan 5/10): De oefening dient herwerkt en verbeterd te worden, in samenspraak met de begeleider. Dit wordt opnieuw beoordeeld.
Indien onvoldoende voor mondelingexamen (kleiner dan 5/10): Men dient het mondeling examen opnieuw te doen in tweede zittijd.

Toegestane onvoldoende

Kijk in het aanvullend OER van je faculteit na of een toegestane onvoldoende mogelijk is voor dit opleidingsonderdeel.

Academische context