6 ECTS credits
155 u studietijd
Aanbieding 1 met studiegidsnummer 1015347BNR voor alle studenten in het 2e semester met een verdiepend bachelor niveau.
Onderwerpen die aan bod komen in het gedeelte "Chemie" (zowel in het hoorcollege als in de oefeningen) zijn : kristalopbouw en de Born-Habercyclus (ionaire verbindingen), binding in transitiemetaalcomplexen, Radioactieve reeksen, Eyring's "Transition State" theorie, fasenevenwichten voor systemen met twee componenten en bestudeerd op basis van de Gibbs fasenregel, transportgetallen, een hoofdstuk 'Licht en Chemie'...
In het practicum wordt enerzijds aandacht besteed aan fasenevenwichten (azeotropie, eutexie, ebullioscopie) en anderzijds aan meer analytisch-chemisch gerichte onderwerpen (jodometrie, complexometrie, gravimetrie,
Voor wat betreft het gedeelte "Communicatie- en computervaardigheden in de chemie" is de inhoud :
HOORCOLLEGE :
I. Communicatievaardigheden : Inleiding - "wetenschappelijk schrijven" (Algemene aspecten - De wetenschappelijke tekst (het essay - Het wetenschappelijk artikel - De wetenschappelijke literatuur) - Mondelinge presentaties (Inleiding - Planning van je presentatie – Inhoud - Enkele praktische tips voor je presentatie)
II. Computervaardigheden : basisbegrippen, software (Presentatie van informatie - Analyse van data – Berekeningen), Moleculaire modellering (De sterische energie - Krachtvelden - Computationele aspecten - Een case study : vormingswarmte van cyclohexaan)
WPO :
In een eerste reeks van sessies houden de studenten hun mondelinge presentaties voor de ganse groep van studenten. Na elke presentatie volgt een bespreking waarbij feedback over de presentatie wordt gegeven. Aspecten die hierbij o.m. aan bod komen zijn : hoe vond men zijn eigen presentatie? Is de boodschap overgekomen bij het publiek? Wat was de moeilijkheidsgraad van het onderwerp ? Hoe werd dit aangepakt ?
In het vervolg van het WPO (oefeningen met computer) wordt getracht de studenten ervaring bij te brengen in het oplossen van wetenschappelijke problemen met behulp van de computer, waarbij de nadruk sterk ligt op toepassingen waarmee de toekomstige chemici een hoge affiniteit hebben. De studenten wordt aangeleerd een logische opeenvolging van denkstappen te ontwikkelen bij het oplossen van een probleem. Dit gedeelte omvat grotendeels de studie van de basisbegrippen van wiskundige bewerkingen, uitgevoerd met een rekenblad.
Het collegedictaat is verwerkt in P. Geerlings, "Chemie : bouw van de materie en chemische reacties en Aanvullingen van Chemie" - VUB (3 volumes).
Basisreferenties : B.M. Mahan en R.J. Myers, "University Chemistry", Fourth Edition, Benjamin Cummings Co, Menlo Park, 1987 tesamen met de referenties voor de Basiscursus .
Voor het gedeelte "Communicatie- en computervaardigheden in de chemie" worden cursusnota's ter beschikking gesteld.
De praktische oefeningen handelend over het rekenblad zijn geinspireerd op B. V. Liengme, "A Guide to Microsoft Excel 2016 for Scientists and Engineers", Butterworth Heineman, Oxford, 2019. Een praktische handleiding voor het gebruik van een rekenblad wordt ter beschikking gesteld via het leerplatform.
De transparanten en presentatie die tijdens het hoorcollege gebruikt worden zijn elektronisch voorhanden op het leerplatform.
Doelstellingen
In de cursus Aanvullingen van Chemie worden enkele hoofdstukken van de cursussen Chemie: Bouw van de Materie en Chemische Reacties I en II (ID's 6435 en 6436) uitgediept. De meer kwantitatieve aspecten die hierbij sterker naar voor komen zorgen voor een optimale voorbereiding op het meer gediversifieerde chemieonderwijs in de hogere jaren. Er wordt veel zorg besteed aan de wijze waarop deze aanvullingen in de basiscursus ingelast worden, zodat beide cursussen uiteindelijk als een geheel overkomen. Er wordt trouwens slechts één collegedictaat voor beide opleidingsonderdelen uitgegeven. De behandelde hoofdstukken zijn over de twee semesters gespreid, maar er wordt voor gezorgd dat er telkens voldoende verwerkingstijd voozien is voor de uitbreiding in de Aanvullingen wordt aangevat en dat de basisproblematiek van het desbetreffende hoofdstuk terug ingeleid wordt. De rationele aanpak en het op inzicht afgestemde onderwijs van de basiscursus worden hier doorgetrokken.
Voor de seminarieoefeningen en laboratoriumsessies wordt dezelfde filosofie gevolgd als voor de Basiscursussen "Chemie : bouw van de materie en chemische reacties I en II".
In een gedeelte van dit opleidingsonderdeel (6 u HOC en 13 u WPO) wordt aandacht geschonken aan “Communicatie- en computervaardigheden in de chemie”. Het globale doel van dit onderdeel is de studenten op een actieve manier in contact te brengen met de verschillende aspecten van computergebruik in een context van chemie, zodat zij vertrouwd geraken met het gebruik ervan bij het verwerken van gegevens en het rapporteren tijdens het vervolg van hun opleiding.
Zowel tijdens de chemie opleiding als tijdens de beroepspraktijk is het overdragen van informatie op anderen van groot belang. Deze overdracht vindt meestal plaats via rapporten, verslagen en publicaties maar ook via mondelinge presentaties, ondersteund door een computer slide show. Optimale overdracht van informatie vereiste een goede structurering van het aangeboden materiaal en tevens een goede afstemming op de doelgroep. In het eerste luik, "Communicatievaardigheden", is het de bedoeling de studenten vertrouwd te maken met het weergeven en het communiceren van (chemische) informatie op een gestructureerde en overzichtelijke wijze, met bijzondere aandacht voor mondelinge presentaties.
Wetenschappers spenderen een groot gedeelte van hun tijd aan het verwerken en analyzeren van data en gegevens, naar het zoeken van verbanden en naar het op verschillende manieren weergeven ervan om ze beter te begrijpen. De computer speelt hierin een onmiskenbaar belangrijke rol en in de opleiding tot Bachelor en Master in de Chemie en in de professionele omgeving van de chemicus is de computer een onmisbaar instrument geworden. Het tweede luik, "Computervaardigheden", wenst de student in te leiden tot het gebruik van de computer bij het oplossen van concrete chemische problemen. Dit omvat tevens een inleiding tot een aantal numerieke methoden en wetenschappelijke programmering.
Eindcompetenties
Voor wat de theorie, oefeningen en labopraktijk vallen deze samen met deze van de Opleidingsonderdelen Chemie: bouw van de materie en chemische reacties I en II (ID's 6435 en 6436).
Voor het onderdeel Communicatie en computervaardigheden zijn de eindcompetenties :
- De student verwerft een basis voor het gebruik maken van ICT bij het communiceren van informatie en voor het oplossen van een wetenschappelijke vraagstelling
- De student verwerft een basis voor communicatie en rapportering van wetenschappelijke gegevens en dit zowel schriftelijk als mondeling
- De student kan zelf nieuwe basiskennis omtrent onderwerpen gerelateerd aan chemie opzoeken en interpreteren (op “beginnersniveau”).
- De student kan de oplossing van een probleem in een algoritme vertalen en dit algoritme vervolgens coderen.
De beoordeling bestaat uit volgende opdrachtcategorieën:
Examen Andere bepaalt 100% van het eindcijfer
Binnen de categorie Examen Andere dient men volgende opdrachten af te werken:
Het globale eindcijfer voor dit studiedeel is opgebouwd uit een deelcijfer voor “theorie” (wat 50 % deel uitmaakt van het globale eindcijfer) en een deelcijfer voor “laboratorium” (wat 25 % deel uitmaakt van het globale eindcijfer) en een deelcijfer voor “Communicatie- en computervaardigheden in de chemie” (wat 25 % deel uitmaakt van het globale eindcijfer).
Theorie
Het deelcijfer voor “theorie” is gebaseerd op de score van de student voor het schriftelijke examen.
In een schriftelijk examen, dat identiek is voor alle studenten, wordt via vele kleine open vragen (dus geen multiple choice) over zowel theorie als oefeningen getracht een globaal beeld te krijgen over de kennis en inzicht in de stof.
Laboratorium
Het cijfer voor “laboratorium”, dat voor 25 % meetelt in de eindbeoordeling, is voor 50 % gebaseerd op de permanente evaluatie tijdens de laboratoriumsessies (dagelijks werk: voorbereidingen, labo-attitude en uitvoering, schriftelijke verslaggeving) en seminaries en voor 50 % op vragen die aan het schriftelijk examen “Theorie” toegevoegd worden.
Deelname aan de laboratoriumsessies is verplicht. Onvolledige deelname aan de laboratoriumoefeningen zal leiden tot een reductie van het cijfer voor dit gedeelte afhankelijk van het percentage afwezigheden op de laboratoriumsessies. 30% ongewettigde afwezigheden of meer op de laboratoriumsessies geven automatisch aanleiding tot een 0/20 voor het cijfer voor de permanente evaluatie en 0/20 voor het globale cijfer voor het “laboratorium”.
Voor de laboratoriumsessies is er geen mogelijkheid voor een tweede zittijd; enkel het theoriegedeelte dat aan het schriftelijke examen werd toegevoegd kan hernomen worden in de tweede zittijd. De score verworven voor het gedeelte permanente evaluatie, dat geëvalueerd wordt in de loop van het academiejaar, wordt overgenomen uit de eerste zittijd.
Communicatie- en computervaardigheden in de chemie
Voor het gedeelte "Communicatie- en computervaardigheden in de chemie" zullen twee opdrachten door ieder van de studenten individueel dienen uitgevoerd te worden tijdens het academiejaar (de behaalde cijfers op de opdrachten worden tezamen voor 25 % in het totale cijfer voor dit opleidingsonderdeel in rekening gebracht). In de eerste opdracht dienen de studenten een aan chemie gerelateerd onderwerp te kiezen, zelf informatie over dit onderwerp op te zoeken en hierover een mondelinge presentatie van ongeveer 15 min. met behulp van de computer te geven.
In de tweede opdracht dienen de studenten een probleemstelling op te lossen met het rekenblad en hierover schriftelijk te rapporteren.
Deze aanbieding maakt deel uit van de volgende studieplannen:
Bachelor in de chemie: Standaard traject
Educatieve master in de wetenschappen en technologie: biologie (120 ECTS, Etterbeek)
Educatieve master in de wetenschappen en technologie: geografie (120 ECTS, Etterbeek)
Educatieve master in de wetenschappen en technologie: fysica (120 ECTS, Etterbeek)
Educatieve master in de wetenschappen en technologie: wiskunde (120 ECTS, Etterbeek)
Educatieve master in de wetenschappen en technologie: ingenieurswetenschappen (120 ECTS, Etterbeek)