5 ECTS credits
135 u studietijd

Aanbieding 1 met studiegidsnummer 1009806BNR voor alle studenten in het 1e semester met een verdiepend bachelor niveau.

Semester
1e semester
Inschrijving onder examencontract
Niet mogelijk
Beoordelingsvoet
Beoordeling (0 tot 20)
2e zittijd mogelijk
Ja
Inschrijvingsvereisten
Om een inschrijving te kunnen nemen voor 'Farmacognosie en Fytotherapeutica': moet men geslaagd zijn voor alle opleidingsonderdelen van het eerste jaar van de bachelor FW EN moet men geslaagd zijn voor ‘Biochemie : Biomoleculen en metabolisme’ en ‘Fysiologie van de cel en de organen’ EN moet men ingeschreven of geslaagd zijn voor alle opleidingsonderdelen van het tweede jaar van de bachelor FW EN moet men ingeschreven of geslaagd zijn voor ‘Farmacologie en farmacokinetiek’ OF moet men ingeschreven zijn in het verkort Bachelorprogramma Farmaceutische Wetenschappen en voor deze groep geldt: om een inschrijving te kunnen nemen voor ‘Farmacognosie en Fytochemie’ moet men geslaagd zijn voor ‘Fysiologie van de cel en de organen’ EN 'Biochemie: biomoleculen en metabolisme' EN moet men ingeschreven of geslaagd zijn voor alle resterende opleidingsonderdelen van het tweede jaar van de bachelor FW.
Onderwijstaal
Nederlands
Faculteit
Faculteit Geneeskunde en Farmacie
Verantwoordelijke vakgroep
Farmaceutische en Farmacologische Wetenschappen
Onderwijsteam
Kristiaan Demeyer (titularis)
Onderdelen en contacturen
45 contacturen Hoorcollege
Inhoud

Vertrekkend van de biosynthese in de plant worden de verschillende groepen secundaire inhoudstoffen behandeld die de basis vormen voor het gebruik van plantaardige grondstoffen als geneesmiddel.
De volgende klassen secundaire inhoudstoffen met hun eigenschappen en toepassingen worden besproken: etherische oliën, iridoiden, terpenen, gommen en slijmstoffen, alkaloiden, steroidale verbindingen, saponines, quinones, coumarines, alkynen & polyalkynen, fenolische verbindingen (enkelvoudige fenolen, flavonoiden, tanninen). Naast de bespreking van de algemene biosynthese van de verschillende groepen componenten en hun algemene fysico-chemische eigenschappen wordt telkens ook de farmaceutische toepassing besproken op basis van een aantal belangrijke plantaardige grondstoffen. Verder wordt de aandacht getrokken op het specifiek karakter van het geneesmiddel van plantenorigine en de gevolgen met betrekking tot werkzaamheid, verwerking, standaardisatie, analyse en wetgeving.

Practische toepassingen in verband met extractie en analyse worden uitgevoerd in het geïntegreerde practicum.

Studiemateriaal
Cursustekst (Vereist) : Farmacognosie en Fytotherapeutica, Demeyer, VUB, 2220170009353, 2022
Handboek (Aanbevolen) : Pharmacognosy, Phytochemistry, medicinal plants, Bruneton, 2de, Lavoisier, Paris/Intercept Ltd. UK, 9782743010584, 2008
Handboek (Aanbevolen) : Herbal Medicines, A guide for health-care professionals, Barnes - Anderson - Phillipson, 3de, BIB, 9780853696230, 2007
Handboek (Aanbevolen) : ESCOP Monographs, The Scientific Foundation for Herbal Medicinal Products, Mills, Thieme Publishing Group, 9783131294210, 2003
Praktisch cursusmateriaal (Aanbevolen) : EMA monographs
Bijkomende info

Een uitgeschreven cursus is ter beschikking evenals een lijst van eventueel te consulteren referentiewerken.

Daarnaast dient  een monografie te worden opgesteld rond een specifiek toepassingsgebied. Hierbij is het de bedoeling dat de studenten hiervoor zelf de nodige informatie opzoeken. (groepswerk)

Leerresultaten

Algemene competenties

Kennis bijbrengen van de geneesmiddelen die hun oorsprong hebben in het plantenrijk.
 

Van de studenten wordt verwacht dat ze de verschillende groepen secundaire metabolieten kennen en kunnen herkennen op basis van hun algemene chemische structuur en hun algemene biosynthese en fysico-chemische eigenschappen kunnen weergeven.

Ze dienen de farmacologische toepassing van de behandelde  plantaardige grondstoffen te kunnen weergeven m.i.v. wetenschappelijke nomenclatuur, plantende(e)el(en) farmacodynamiek en -kinetiek.

Ze hebben inzicht in de specifieke eigenschappen/vereisten met betrekking tot  toepassing,  productie, standaardisatie, analyse en wetgeving van dit soort geneesmiddelen.

Beoordelingsinformatie

De beoordeling bestaat uit volgende opdrachtcategorieën:
Examen Mondeling bepaalt 70% van het eindcijfer

HOC Groepswerk bepaalt 20% van het eindcijfer

HOC Praktijkopdracht bepaalt 10% van het eindcijfer

Binnen de categorie Examen Mondeling dient men volgende opdrachten af te werken:

  • Mondeling examen met een wegingsfactor 1 en aldus 70% van het totale eindcijfer.

    Toelichting: Een toetsing van de kennis van de gedoceerde materie verloopt aan de hand van een schriftelijke voorbereiding gevolgd door een mondelinge verderzetting.

    Daarnaast wordt in de loop van het jaar, in groep, een specifieke plant met haar toepassing(en) uitgewerkt onder monografievorm. Hierover wordt eveneens een vraag gesteld tijdens het mondelinge examen (waarbij de uitgeschreven monografie door de student kan worden geconsulteerd).

Binnen de categorie HOC Groepswerk dient men volgende opdrachten af te werken:

  • Schrift. neerslag + mondel ex met een wegingsfactor 1 en aldus 20% van het totale eindcijfer.

    Toelichting: Opstellen monografie en mondeling verdediging

Binnen de categorie HOC Praktijkopdracht dient men volgende opdrachten af te werken:

  • schriftelijke neerslag met een wegingsfactor 1 en aldus 10% van het totale eindcijfer.

    Toelichting: therapeutische klassificatie van grondstoffen

Aanvullende info mbt evaluatie

Een toetsing van de kennis van de gedoceerde materie verloopt aan de hand van een schriftelijke voorbereiding gevolgd door een mondelinge verderzetting. Het behaalde resultaat maakt 70 % uit van het eindresultaat.

Tijdens de examensessie dien verder een grondstoffenfiche te worden ingevuld waarbij 5 grondstoffen dienen geplaatst te worden bij de juiste therapeutische indicatie(s). Dit maakt 10 % uit van het eindresultaat. Hierbij wordt een gewogen punt (rekening houdend met het aantal juiste indicaties) toegekend per juist antwoord, er wordt een gewogen punt afgetrokken per foutief antwoord.

Daarnaast wordt in de loop van het jaar, in groep, een specifiek toepassingsgebied uitgewerkt onder monografievorm. Hierover wordt eveneens ondervraagd tijdens het mondelinge examen (waarbij de uitgeschreven monografie door de student kan worden geconsulteerd). Dit maakt 20 % uit van het eindresultaat.

Het uiteindelijk behaalde resultaat is de som van de 3 evalutie onderdelen. Indien echter 40% van de punten of minder wordt behaald op een van drie onderdelen kan het uiteindelijk totaalresultaat nooit meer dan 8/20 bedragen. In dat geval kan een partiële vrijstelling worden bekomen indien men meer dan 50 % van de punten heeft behaald op een ander onderdeel.

Toegestane onvoldoende
Kijk in het aanvullend OER van je faculteit na of een toegestane onvoldoende mogelijk is voor dit opleidingsonderdeel.

Academische context

Deze aanbieding maakt deel uit van de volgende studieplannen:
Bachelor in de farmaceutische wetenschappen: Standaard traject
Bachelor in de farmaceutische wetenschappen: Verkort traject