L'italiano nella società della comunicazione

6 ECTS credits
180 u studietijd

Aanbieding 1 met studiegidsnummer 4020116FNW voor werkstudenten in het 1e semester met een gespecialiseerd master niveau.

Semester

1e semester

Inschrijving onder examencontract

Niet mogelijk

Beoordelingsvoet

Beoordeling (0 tot 20)

2e zittijd mogelijk

Inschrijvingsvereisten

Dit opleidingsonderdeel is enkel toegankelijk voor werkstudenten.

Onderwijstaal

Italiaans

Faculteit

Faculteit Letteren en Wijsbegeerte

Verantwoordelijke vakgroep

Taal- en Letterkunde

Onderwijsteam

Stefano De Pascale (titularis)

Onderdelen en contacturen

13 contacturen Hoorcollege
15 contacturen Werkcolleges, practica en oefeningen
156 contacturen Zelfstudie en externe werkvormen

Inhoud

De voornaamste doelstelling van dit vak is de studenten vertrouwd maken met de verscheidenheid aan genres waarin het hedendaagse Italiaans zich manifesteert en hoe de register- en genrevariatie correleert met structurele aspecten van de taal. We vertrekken daarbij vanuit het theoretische en methodologische kader van de corpuslinguïstiek. Meer bepaald, zullen we de eerste lessen besteden aan aan enerzijds het corpusgebaseerde onderzoek rond registervariatie en stylometrie van de school van Douglas Biber (Grieve, Biber, Friginal, & Nekrasova, 2010; Biber & Conrad 2019) en anderzijds de Italiaanse corpuslinguïstiek (Cresti & Panunzi 2013; Cresti & Moneglia 2016).

In het tweede deel van het opleidingsonderdeel zullen de studenten voorbeeldteksten en datasets verkennen aan de hand van kwalitatieve en kwantitatieve analyse. Het kwalitatieve luik zal zich toespitsen op het identificeren van de verschillende (lexicale, syntactische en pragmatische) strategieën die elk register, genre en teksttype (journalistiek proza, juridisch proza, sociale media berichten, gesproken Italiaans etc.) kenmerken. In het kwantitatieve luik zullen de studenten dan weer de geïdentificeerde kenmerken moeten operationaliseren om op grotere schaal te onderzoeken in Italiaanse corpora en datasets (bv. het genregebalanceerde Perugia corpus [Spina 2014]). De studenten zullen voor de dataverwerking ook de basisnoties leren van Excel.

L'obiettivo principale di questo corso è quello di familiarizzarsi con la varietà di generi in cui si manifesta l'italiano contemporaneo e di studiare come le variazioni di registro e di genere correlano con gli aspetti strutturali della lingua. Il nostro punto di partenza è il quadro teorico e metodologico della linguistica dei corpora. Nello specifico tratteremo nelle prime lezioni da un lato la ricerca corpus-based sulla variazione di registro e la stilometria della scuola di Douglas Biber (Grieve, Biber, Friginal, & Nekrasova, 2010; Biber & Conrad 2019) e dall'altro la le linguistica dei corpora italiana (Cresti & Panunzi 2013; Cresti & Moneglia 2016).

Nella seconda parte del corso, gli studenti esploreranno testi esemplari e banche dati attraverso sia un'analisi qualitativa che quantitativa. La parte qualitativa si concentrerà sull'identificazione delle diverse strategie (lessicali, sintattiche e pragmatiche) che caratterizzano ogni registro, genere e tipo di testo (prosa giornalistica, prosa giuridica, messaggi sui social media, italiano parlato, ecc.) Nella componente quantitativa gli studenti dovranno a loro volta ‘operazionalizzare’ le caratteristiche identificate in precedenza per indagare su scala più ampia in corpora e dataset italiani (ad esempio il Perugia corpus bilanciato per genere [Spina 2014]). Gli studenti impareranno anche le nozioni di base di Excel per l'elaborazione dei dati.

Studiemateriaal

Handboek (Aanbevolen) : Parole al potere, Discorsi politici italiani, G. Pedullà, Rizzoli, Milano, 9788817025201, 2012
Handboek (Aanbevolen) : L'italiano al voto, R. Vetrugno, C. De Santis, C. Panzeri e F. Della Corte (a cura di), Accademia della Crusca, Firenze, 9788889369128, 2015
Handboek (Aanbevolen) : Politolinguistica, L'analisi del discorso politico, L. Cedroni, Prefazione di T. de Mauro, Carocci, Roma, 9788843073979, 2015
Handboek (Aanbevolen) : Essere #matteorenzi, C. Giunta, Il Mulino, Bologna, 9788815257291, 2017
Handboek (Aanbevolen) : Linguistica italiana, M. Palermo, Bologna, Il Mulino, 9788815284891, 2020

Bijkomende info

De cursus wordt in het Italiaans gedoceerd.

Leerresultaten

Algemene competenties

De student leert de bouwstenen van empirisch en meer bepaald corpuslinguïstisch onderzoek te motiveren en in de praktijk om te zetten in een concrete studie. Aan het eind van de cursus presenteert elke student de onderzoekshypothesen en/of de voorlopige resultaten van zijn persoonlijk werkstuk tijdens een seminarie.

Lo studente impara a motivare e mettere in pratica gli elementi costitutivi di una ricerca linguistica empirica e più specificamente basata su corpora. Alla fine del corso è previsto un seminario in cui ogni studente presenterà le ipotesi di ricerca e/o i risultati preliminari del proprio lavoro su un tema concordato.

Beoordelingsinformatie

De beoordeling bestaat uit volgende opdrachtcategorieën:
Examen Mondeling bepaalt 50% van het eindcijfer

Examen Schriftelijk bepaalt 50% van het eindcijfer

Binnen de categorie Examen Mondeling dient men volgende opdrachten af te werken:

examen mondeling met een wegingsfactor 50 en aldus 50% van het totale eindcijfer.

Toelichting: The oral exam, will be based on the analysis and the description of a specific case study, similar to those treated in class: the students will have to apply the instruments and the notions learned during the course to answer precise questions about the contents, the goals and the features of the text.

Binnen de categorie Examen Schriftelijk dient men volgende opdrachten af te werken:

persoonlijk werkstuk met een wegingsfactor 50 en aldus 50% van het totale eindcijfer.

Toelichting: Formative evaluatie

Aanvullende info mbt evaluatie

Mondeling examen: open en gesloten vragen en besprekin van de paper.

Persoonlijk werkstuk: paper die een corpuslinguiïstisch vraagstuk uitwerkt.

L'esame orale prevede domande a risposta aperta e di carattere puntuale e la discussione del saggio.

Lavoro personale: redazione di un saggio con un analisi empirica/corpus-based di un fenomeno linguistico.

Toegestane onvoldoende

Kijk in het aanvullend OER van je faculteit na of een toegestane onvoldoende mogelijk is voor dit opleidingsonderdeel.

Academische context