6 ECTS credits
150 u studietijd
Aanbieding 1 met studiegidsnummer 1002520AEW voor werkstudenten in het 2e semester met een inleidend bachelor niveau.
De cursus geeft enerzijds een historisch overzicht van de belangrijkste rechtsfilosofische theorieën sinds het ontstaan van het Christendom tot heden, en behandelt anderzijds een aantal systematische vraagstukken en controverses uit de rechtsfilosofie. Daarbij lopen een viertal (onderling nauw samenhangende) rode draden doorheen de hele collegecyclus. De eerste betreft de verhouding van recht, moraal en godsdienst en de verschillende filosofische opvattingen die over die verhouding ontwikkeld werden. De tweede rode draad betreft de legitimatie van de staatsmacht en de verschillende modellen en ontwerpen die dienaangaande in de geschiedenis van de politieke filosofie ontwikkeld werden. De derde rode draad betreft de historische reconstructie van het moderne recht als een relatief autonoom en functioneel gedifferentieerd maatschappelijk deelsysteem waarin normen primair procedureel gelegitimeerd worden en niet meer berusten op een universele materieel-inhoudelijke consensus over het goede leven. De vierde rode draad stelt de vraag naar de normatieve grondslagen van de democratische rechtsstaat en de binding van machtsuitoefening aan recht. In het licht van deze vier achtergrondthema’s worden in de cursus de volgende concrete onderwerpen en theorieën aan de orde gesteld: het christelijke denken over recht en staat; het middeleeuwse en moderne natuurrecht en constitutionalisme; oorsprong en betekenis van de scheiding van kerk en staat; oorsprong en betekenis van het soevereiniteitsdenken; het sociale contractsdenken van de zeventiende eeuw tot heden; veiligheid en de monopolisering van de legitieme fysieke gewelduitoefening; ontstaan, betekenis en filosofische fundering van grondrechten; het liberale schadebeginsel; burgerlijke ongehoorzaamheid; oorsprong en betekenis van de trias politica; rechterlijke rechtsvindingstheorieën; de verhouding van rechter en politiek; het belang van rechtsbeginselen; de filosofische fundering van het recht tot straffen; het mensbeeld achter het moderne strafrecht; utilitarisme versus retributivisme in de strafrechtstheorie.
In dit vak leren de studenten een reflexieve attitude te ontwikkelen tegenover juridische en criminologische vraagstukken en wordt er van hen verwacht dat ze inzicht verwerven in de ideeënhistorische achtergronden van onze hedendaagse opvattingen over recht en staat. Studenten dienen het vermogen te ontwikkelen om normatieve vraagstukken op een problematiserende wijze te benaderen. Een voorwaarde daarvoor is dat juridische en criminologische begrippen en leerstukken op hun niet geëxpliciteerde filosofische en ethische vooronderstellingen bevraagd worden. De bedoeling is dat studenten zo inzicht verwerven in de controverse manieren waarop juridische normen en leerstukken filosofisch gelegitimeerd worden.
De beoordeling bestaat uit volgende opdrachtcategorieën:
Examen Schriftelijk bepaalt 100% van het eindcijfer
Binnen de categorie Examen Schriftelijk dient men volgende opdrachten af te werken:
Niet van toepassing.
Deze aanbieding maakt deel uit van de volgende studieplannen:
Bachelor in de criminologische wetenschappen: Standaard traject